Hταν πολλά τα σχόλια των αναγνωστών μας για την παράσταση του Τάκη Τζαμαργιά, «Ποιος σκότωσε τον σκύλο στα μεσάνυχτα» που συνεχίστηκε για 2η σεζόν φέτος, μετακομίζοντας από το Αγγέλων Βήμα στο Θέατρο Θησείον.
Παραθέτουμε τρία εξ’ αυτών, που είναι και άκρως αντιπροσωπευτικά για μια από τις καλύτερες παραστάσεις της σεζόν.
Δώρα Μπαρουτάκη
Ο Τάκης Τζαμαργιάς, σκηνοθέτης και εκπαιδευτικός στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, ειδικευμένος στο “Θέατρο στη εκπαίδευση” μας έχει συνηθίσει τα τελευταία χρόνια σε προσεγμένες δουλειές που απευθύνονται σε παιδικό κι εφηβικό κοινό όπως το “Παραμύθι χωρίς όνομα” και η “Αντιγόνη” (θεατρική περίοδος 2010-11), “Ο Μεγάλος περίπατος του Πέτρου” (2011-12) και “Η Μικρή μας πόλη” (2013).
Στην παράσταση “Ποιος σκότωσε το σκύλο τα μεσάνυχτα;” που παρουσιάζεται για δεύτερη χρονιά φέτος έχει στα χέρια του άλλο ένα μεγάλο λογοτεχνικό κείμενο. Το ομότιτλο βραβευμένο best seller του Μαρκ Χάντον που πραγματεύεται το δύσκολο θέμα του συνδρόμου Asperger ή αλλιώς αυτισμού.
Χωρίς η ιστορία να γίνεται ούτε για λίγο γλυκερή ή θλιβερή και με αστυνομικό ενδιαφέρον μας βάζει στο σύμπαν ενός ατόμου αυξημένης λειτουργικότητας, με ιδιαίτερες δυνατότητες κι ευαισθησίες, με μαθηματικό μυαλό και εκπληκτική οξυδέρκεια ερευνητή, αλλά με κοινωνικές δεξιότητες ανεπαρκείς που δυσχεραίνουν την επικοινωνία του με τους άλλους.
Η αφορμή για να ξεδιπλωθεί μπροστά μας η ιστορία είναι η δολοφονία ενός σκύλου που βρίσκει ο ήρωας, Κρίστοφερ Μπον στην αυλή της γειτόνισσάς του. Ο Κρίστοφερ είναι ένας νέος που του αρέσουν τα μαθηματικά και τα αστυνομικά μυθιστορήματα. Αποφασίζει λοιπόν να διαλευκάνει την υπόθεση και να βρει το δολοφόνο. Η αναζήτηση αυτή θα τον βάλει σε δύσκολα μονοπάτια αφού καλείται να λύσει μυστήρια από τον κόσμο των μεγάλων και να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις του μαζί τους με τρόπο αποκαλυπτικό για τον ίδιο.
Το κείμενο μου θύμισε αρκετά ένα άλλο σχετικό με το θέμα βιβλίο, τον “Κόλιν Φίσερ” των Άσλεϊ Έντουαρντ Μίλερ και Ζακ Στεντζ (εκδόσεις Μεταίχμιο) που είχα την τύχη να δουλέψω πέρσι με τα παιδιά στο σχολείο μου. Και πάλι ήρωας είναι ένα ιδιόρρυθμο δεκατετράχρονο αγόρι που δεν ανέχεται να τον αγγίζουν, δεν ακολουθεί τους γνωστούς κοινωνικούς κώδικες των εφήβων και χρειάζεται κάρτες ευρετηρίου για να αναγνωρίζει τις εκφράσεις των ανθρώπων! Και κείνος καλείται να εξιχνιάσει το μυστήριο του τι ακριβώς συνέβη τη μέρα που ένας πυροβολισμός στην καφετέρια του σχολείου κατέστρεψε το πάρτι γενεθλίων μιας συμμαθήτριάς του.
Σαν μοντέρνος Σέρλοκ Χολμς, χρησιμοποιεί την εκπληκτική οξυδέρκειά του και ατράνταχτη λογική για να φτάσει στη λύση. Βιβλία σαν κι αυτά μας τοποθετούν στο σύμπαν παιδιών με ιδιαίτερες ικανότητες και η συγκεκριμένη παράσταση πετυχαίνει να μας εντάξει πλήρως στη λογική του ήρωα, η οποία λειτουργεί απόλυτα σαν τους κύβους του σκηνικού που οι ηθοποιοί μετέφεραν κι άλλαζαν συνεχώς το χώρο. Όλα εκλογικεύονται για να γίνουν κατανοητά στο σύμπαν του Κρίστοφερ.
Πολύ ενδιαφέρουσα η σκηνοθεσία του Τάκη Τζαμαργιά με γρήγορους ρυθμούς, συνεχή κίνηση, μικρά χαρακτηριστικά στιγμιότυπα σαν φωτογραφικά ενσταντανέ αλλά και φωτισμούς που βοηθούσαν να ταξιδέψουμε στις σκέψεις, στο σύμπαν του ήρωα. Η δασκάλα της Ανατολής Αθανασιάδου υπέροχη. Γινόταν η φωνή του Κρίστοφερ σαν μια γέφυρα επικοινωνίας με τους άλλους. Και κρατούσε αυτή την πολύτιμη στάση της ουδετερότητας που χρειάζονται άτομα με τέτοιες ευαισθησίες. Ο μόνος άνθρωπος που τον νιώθει και τον κατανοεί, χωρίς να τον λυπάται.
Οι γονείς, Χρήστος Ευθυμίου και Πηνελόπη Μαρκοπούλου κινούνταν σε δύο παράλληλα σύμπαντα μεταξύ τους. Ο πρώτος, πιστός στο καθήκον του να μεγαλώσει έναν γιο σαν τον Κρίστοφερ, αποδέχεται τη μοίρα του και λειτουργεί με αυστηρότητα και σκληρότητα για να κρατήσει τις ισορροπίες ενώ η γυναίκα του απογοητευμένη από την σκληρή πραγματικότητα που αντιμετωπίζει, την ανύπαρκτη συναισθηματική στήριξη του συζύγου, αφήνεται να παρασυρθεί. Πολύ συγκινητική η ερμηνεία της μάνας που δεν αντέχει αυτό που βιώνει. Ποιος θα μπορούσε άραγε να την κρίνει; Ποιος θα ήταν σίγουρος ότι δεν θα λύγιζε αν ήταν στη θέση της;
Για τον Μάνο Καρατζογιάννη, τον Κρίστοφερ του έργου χρειάζεται, νομίζω, ιδιαίτερη μνεία για την τόσο δουλεμένη κινητικά και συναισθηματικά ερμηνεία του. Ήταν ολοφάνερη η μελέτη του ήρωά του κινησιολογικά και φωνητικά. Φάνηκε να ζει τον ήρωά του ως το κόκκαλο. Περίεργο! Το βάδισμα και η εκφορά του λόγου του Κρίστοφερ τον ακολούθησαν ακόμη και μετά το χειροκρότημα…
Για όσους από εμάς συναναστρεφόμαστε παιδιά (ως εκπαιδευτικοί ή γονείς) με τέτοιες συμπεριφορές μας ξύπνησε έντονα συναισθήματα συγκίνησης αλλά και ελπίδας ότι άτομα σαν αυτά βρίσκουν το δρόμο τους όταν υπάρχει ενημέρωση και ευαισθητοποίηση. Το γεγονός ότι το 13% των παιδιών παγκοσμίως αντιμετωπίζουν αναπτυξιακές δυσκολίες θα έπρεπε να μας προβληματίζει
Μπράβο για το θάρρος των συντελεστών να καταπιαστούν με ένα τόσο δύσκολο θέμα και συγχαρητήρια για την συγκινητική παράσταση που μας πρόσφεραν!!! Αν μέχρι τώρα κάποιος δεν την έχει δει κι ανεξάρτητα αν νιώθει ότι ταυτίζεται με κάποιον απ’τους ήρωες, αποτελεί μάθημα ζωής το να την παρακολουθήσει!
Εύη Παπαδοπούλου
Η παράσταση βασίζεται στο βιβλίο του Μαρκ Χάντον και έχει συγκεντρώσει πολλά βραβεία στην Αγγλία. Θίγει ένα μεγάλο κοινωνικό θέμα, τη διαφορετικότητα των ατόμων. Ο ήρωας του έργου ο Κρίστοφερ, είναι ένα παράξενο παιδί που δε μοιάζει με τα άλλα. Το μυαλό και το συναίσθημά του εκφράζονται διαφορετικά. Με μιά λέξη, αυτισμός.
Ένα βράδυ βρίσκει νεκρό το σκύλο της γειτόνισσάς του, ένα σκύλο με το μεγαλοπρεπές όνομα Ουέλινγκτον που τον αγαπούσε πολύ. Αποφασίζει να ξεδιαλύνει το μυστήριο, όμως η αναζήτησή του τον φέρνει μπροστά στην πραγματικότητα που έχει να κάνει με αυτόν τον ίδιο και με την οικογένειά του, τον πατέρα του και τη χαμένη μητέρα του.
Υπάρχουν βέβαια και άλλοι άνθρωποι γύρω του που τον στηρίζουν και έτσι ξεκινά το ταξίδι της αυτογνωσίας του, της εμπιστοσύνης στον εαυτό του και στο μέλλον του. Ο Τάκης Τζαμαργιάς με μια πολύ καλή σκηνοθεσία έστησε μία ατμοσφαιρική παράσταση με τους ήρωες να ζουν το δράμα τους παράλληλα μέσα σε μία κίνηση που δείχνει πόσο εγκλωβισμένοι είναι και πόσο παλεύουν με τη σκληρή καθημερινότητα και με τους εαυτούς τους.
Ο Χρήστος Ευθυμίου στο ρόλο του πατέρα βγάζει όλο το σθένος που έχει μέσα του, γίνεται απόμακρος, γίνεται επίμονος, πέφτει και σηκώνεται. Η Πηνελόπη Μαρκοπούλου στο ρόλο της μητέρας βγάζει όλη την τραγικότητα της μάνας που πάλεψε αλλά δεν άντεξε, πόνεσε και απελπίστηκε, αλλά βρίσκει τη δύναμη να συνεχίσει. Πόσο πραγματικό είναι αυτό το έργο, όλα αυτά είναι ακριβώς αυτά που αντιμετωπίζουν κάποιες οικογένειες.
Ο πρωταγωνιστής Μάνος Καρατζογιάννης έδωσε μία μοναδική ερμηνεία. Ήταν συγκλονιστικός με την εκφορά του λόγου του και με τις σιωπές του όταν αποσύρεται από τον κόσμο των μεγάλων. Με τις επαναλαμβανόμενες κινήσεις του, με τη νησίδα ευφυΐας που διαθέτει όσον αφορά τα μαθηματικά, με την ευθύγραμμη σκέψη του και την απολυτότητα που φέρνει, με την απορία του για τον κόσμο, με την αθωότητά του. Πολύ σπουδαία παράσταση που αξίζει να τη δουν όλοι.
Τον ήρωα τον αγάπησα, τον κατάλαβα, του χάιδεψα νοερά τα μαλλιά. Κατάλαβα και τους γύρω του. Έφυγα από το θέατρο έχοντας ελευθερώσει συναισθήματα, έχοντας κερδίσει σε κατανόηση και ωριμότητα.
Αυτό άλλωστε δεν είναι ζητούμενο, δηλαδή αναρωτιέμαι, τι αξίζει η τεχνική, η φόρμα, η θεατρική μέθεξη, άν όλο αυτό δε σε βοηθήσει να γίνεις έστω λίγο καλύτερος άνθρωπος;
Βάσω Παπαηλιού
Η συγκεκριμένη παραγωγή αποτελεί υπόδειγμα επαγγελματισμού και ταλέντου. Απογειωτικές ερμηνείες, πάρα πολύ καλό κείμενο, εξαιρετικός φωτισμός – είναι χαρακτηρισμοί που έχω χρησιμοποιήσει στο παρελθόν και για άλλες παραστάσεις, αλλά εδώ δίνω προβάδισμα γιατί τα συνδυάζει όλα. Η συνεργασία των συντελεστών αποφέρει μοναδικό αποτέλεσμα.
Η σκηνοθεσία του Τάκη Τζαμαργιά ήταν ευρηματική, ξεχείλιζε από δράση και κίνηση. Αρχή-μέση-τέλος, εκπληκτική ροή. Η κινησιολογία των ηθοποιών απερίγραπτη. Το ίδιο και η υποκριτική τους. Ο Μάνος Καρατζογιάννης είναι καθηλωτικός.
Θαύμασα τον ήρωα, τον ζήλεψα για τον δυναμισμό του, διδάχθηκα από εκείνον. Σε αντιστοιχία, την ίδια έπαρση συναισθημάτων μου δημιούργησαν οι Ανατολή Αθανασιάδου και Πηνελόπη Μαρκοπούλου.
Συγκινήθηκα και βούρκωσα. Αν το τέλος κρατούσε ένα λεπτό παραπάνω θα είχα δακρύσει ακόμα περισσότερο. Ευχαριστώ για όλα αυτά που ένιωσα και που εισέπραξα!
& Αναλυτικές λεπτομέρειες για τις ημέρες και τις ώρες της παράστασης ακολουθούν στον σχετικό σύνδεσμο: http://www.all4fun.gr/fun/theater/9425-q-q-.html
Επιμέλεια: Κυριάκος Κουρουτσαβούρης, 05/1/2015